Göstergebilim Yazıları

  Batı ede­bi­ya­tın­da short story, short short story ya da flash fic­ti­on gibi çe­şit­li tür­le­ri bu­lu­nan kısa öy­kü­nün (Türk­çe­de mi­ni­mal ya da kü­çü­rek öykü de denir) Türk ede­bi­ya­tın­da üre­tim ba­kı­mın­dan pek de kar­şı­lık bu­la­ma­dı­ğı­nı söy­le­mek yan­lış ol­ma­ya­cak­tır. Ferit Edgü dı­şın­da bu türe ağır­lık veren bir­kaç..

  İnsan, dış dünya ve kül­tü­rel çev­re­sin­de gör­sel, işit­sel ve ya­zı­lı kod­lar gibi çe­şit­li anlam ev­ren­le­ri ile ku­şa­tıl­mış­tır. Meh­met Rifat’ın (1996) da be­lirt­ti­ği gibi; dış dün­ya­da­ki an­lam­la­rın olu­şu­mu­nu, bir­bi­ri­ne ek­lem­le­ne­rek yep­ye­ni an­lam­lar ya­rat­ma­sı­nı sor­gu­la­yan in­san­dır. An­lam­lan­dı­ran in­sa­nın tüm ya­şa­mı bir okuma se­rü­ve­nidir. Dış dün­ya­da­ki an­lam­sal..

  Şu soru, oldukça dü­şün­dü­rü­cü­dür: “Bir kitap, bir boş­lu­ğu dol­dur­mak için ya­zı­lı­yor­sa aynı boş­lu­ğa yö­ne­lik niçin başka ki­tap­lar ya­zı­lır?” Belki de o boş­lu­ğun, hiç­bir zaman dol­ma­ya­ca­ğı bi­lin­di­ği için ola­bi­lir mi? Bugün gös­ter­ge­bi­li­me giriş ya da temel gös­ter­ge­bi­lim kap­sa­mın­da de­ğer­len­di­ri­le­bi­lecek on­lar­ca kay­nak sa­yı­la­bi­lir. El­bet­te Türk­çe alan­ya­zı­nın­da..

Ka­na­dı Der­viş ta­ra­fın­dan kı­rı­lan Kuş’a, Hz. Sü­ley­man sorar: “Neden kaç­ma­dın?” Kuş: “Der­viş­lik hır­ka­sı giy­miş­ti, zarar ver­mez diye kaç­ma­dım”, der. Hz. Sü­ley­man, kısas ile der­vi­şin ko­lu­nun kı­rıl­ma­sı­na karar verir. Kuş iti­raz eder: “Ko­lu­nu kır­ma­yın hır­ka­sı­nı çı­kar­tın! Onun­la kan­dı­rı­yor”, der.   Ger­çek­çi ko­yu­ta (fr. pos­tu­lat) göre an­lam­lan­dır­ma..

  Gü­nü­müz­de bir “imge uy­gar­lı­ğın­da” ya­şa­dı­ğı­mız ve gör­sel kül­tü­rün ya­zı­lı kül­tü­re, im­ge­nin ya­zı­ya bas­kın çık­tı­ğı gö­rü­şü sık sık dile ge­ti­ril­mek­te­dir. Ger­çek­ten de te­le­viz­yon, si­ne­ma, bil­gi­sa­yar oyun­la­rı, rek­lam pa­no­la­rıy­la çev­ri­li gün­lük ya­şa­mı­mız­da imge, ya­zı­dan çok daha fazla yer tut­mak­ta­dır. Do­la­yı­sıy­la bizi çev­re­le­yen im­ge­le­ri an­la­mak, yo­rum­la­mak, or­ta­ya..

  Fran­sız top­lum­bi­lim­ci ve çağ­cıl top­lum ku­ram­cı­sı Jean Ba­ud­ril­lard (1929-2007), her alan­da fark­lı gö­rüş­ler or­ta­ya koy­ma­ya ça­lış­mış­tır. Temel ola­rak çağ­cıl­lık son­ra­sı (fr. post­mo­der­nis­me) gös­ter­ge­le­ri yo­rum­la­ma işine gi­riş­miş­tir. Dok­to­ra te­zi­nin ko­nu­su olan tü­ke­tim top­lu­mu kav­ra­mıy­la yola çıkar. Ama her geçen gün yeni ko­nu­la­rı da in­ce­le­me­ye yö­ne­lir...

  Gös­ter­ge­bi­lim ça­lış­ma­la­rı­nın en önem­li ko­nu­la­rın­dan biri an­lam­lı ya­pı­la­rın, ki bu ya­pı­lar hangi bi­lim­sel alana ait olur­sa olsun, anlam ev­re­ni­nin nasıl ve hangi amaç­lar­la üre­til­di­ği ile il­gi­li­dir. Bu­ra­da ol­duk­ça il­ginç ve sü­rük­le­yi­ci bir edim­ler di­zi­si söz ko­nu­su­dur. Bu edim­sel sü­re­cin temel öz­ne­si, an­la­mın pe­şin­de olan..

  ÖZET Al­gir­das-Ju­li­en Gre­imas çev­re­sin­de ge­li­şip belli bir kim­lik ka­za­nan Paris Gös­ter­ge­bi­lim Okulu’nun ku­ra­mı­nı oluş­tur­ma ve yeni yak­la­şım­lar ge­tir­me sü­re­ci, Gre­imas’ın ölü­mün­den sonra da sür­mek­te­dir. Gü­nü­müz gös­ter­ge­bi­lim ku­ra­mı bir yan­dan daha önce ge­liş­ti­ri­len ku­ra­mı ge­liş­tir­me­yi sür­dü­rür­ken, diğer yan­dan da, ku­ra­mın ka­lı­cı­lı­ğı­nı ve tu­tar­lı­lı­ğı­nı ka­nıt­la­ma açı­sın­dan..